Wat is de graal?

Tegen het einde van de twaalfde eeuw deden in het westen van Europa verhalen de ronde over een heilig voorwerp waaraan mysterieuze krachten werden toegedicht. Deze verhalen, die zoals gebruikelijk destijds het meest in versvorm voorkwamen, vertelden hoe de zogenaamde Heilige Graal in dromen en visioenen verscheen. Van het aanschouwen van de graal ging een sterk heilzame werking uit, zieken genazen, hongerigen werden gevoed en onsterfelijkheid lag onderhandbereik.

Aanvankelijk had de graal geen vaste verschijningsvorm en manifesteerde zich als kelk, schaal of schotel. In één versie van het verhaal veranderde het in één enkel visioen maar liefst vijf maal van vorm. Ondanks deze onduidelijke vorm werd de Heilige Graal zo vereerd dat de legendarische Ridders van de Ronde Tafel onder Koning Arthur de rest van hun leven besteedden aan een zoektocht naar de graal. Althans, zo gaat het verhaal.
Wat wel zeker is dat tot in de huidige tijd velen de zoektocht hebben ondernomen naar de graal met als gevolg dat talrijke koppen en schalen zijn gepresenteerd als het Heilige voorwerp. Maar niemand heeft tot de dag van vandaag de experts ervan kunnen overtuigen dat hier de echte graal bij is.

 


De Heilige Graal wordt vaak voorgesteld als de beker waaruit Jezus dronk tijdens het Laatste Avondmaal

 

De graal is echter niet meer dan een tijdsbepaald, cultureel fenomeen. Het is niet geheel toeval dat de eerste graalromans stammen uit de tijd van de kruistochten. De eerste graalverhalen kwamen als reislegenden mee met de kruisvaarders die tegen de moslims hadden gevochten om het bezit van Jeruzalem en het Heilige Land. In dit oude Oosten deden oude mythen de ronde over geheime, magische vaten. Deze mystieke traditie ging terug tot ver in de oudheid.
Onder invloed van de kruisvaarders verchristelijkte deze legenden zich echter en nam al spoedig de vorm aan van de beker waaruit Christus dronk tijdens het Laatste Avondmaal. Aan deze beker zou ook nog bloed van Christus kleven, dat opgevangen is bij zijn kruisiging. Jozef van Arimatea zou de eerste bezitter van deze graal geweest zijn.